| Notities persoon | kooiker en landbouwer. Heeft de boerderij van zijn schoonvader overgenomen dat een pachtgoed was van de heer van Almelo in tegenstelling tot de boterpachterven. Voor dit goed golden andere voorwaarden, de boerderij was eigendom van de Heer van Almelo.
wordt in het register van de 1.000 penning in 1734 aangeslagen voor een vermogen van 1.000 gulden, een aardig bedrag. Ook zijn schoonmoeder wordt apart aangeslagen voor deze belasting met een vermogen van 1.500 gulden (Statenarchief Overijssel, inv.nr. 2550). In 1739 wordt het vermogen eveneens op 1.000 gulden gesteld. In 1751 wordt Berent Kooijker in het kohier van de 1.000e penning aangeslagen voor een vermogen van 1.100 guldens, daarvan waren er 300 gulden voor personeel dat hij in dienst had. Ook dat werd als vermogen/welstand uitgedrukt en was belast. In 1758 als Berent is overleden, wordt de familie niet meer vermeld. slechts schoonzoon Hendrikus Boeschen (schoonzoon en inwonend?) staat vermeld in het belastingkohier van de 1.000e penning met een vermogen van 1.133 gulden en 7 stuivers. Maar hij was zelf afkomstig uit een rijke familie, dus dit kapitaal kan ook van zijn eigen ouders afkomstig zijn geweest.
Volgens de lokale dorpshistoricus Herman Jansen was Berent Jansen berkhoff Kooijker één van de aanvoerders in een conflict rond de doorvaart van Geesterense turfschippers door de zijl (sluis) in de Schipsloot bij het Kooikershuis. Het conflict speelde tussen 1742 en 1755. De Vriezenveners verloren dit proces en worden ieder veroordeeld tot een boete van 20 zilveren dukatons en de proceskosten. Volgens mij was hierbij echter niet Berent Jansen Berkhof Kooiker in het geding, maar de verwalter-schout Berent Jansen Berkhof. Dit blijkt eveneens uit archiefstukken van Huize Weleveld. Op 12-01-1763 ontvangen Egbert Berends Berkhof en Wolter Derks Schipper (gehuwd met Jenneken Berends Berkhof) van de schout Jan Dikkers 237,10 gulden, in verband met gemaakte proceskosten inzake de sluis bij het Kooikershuis, die wijlen hun (schoon) vader als verwalter-schout had gemaakt en van gemeentewege had voorgeschoten (Archief Huis Weleveld, kerspel Vriezenveen, inv. nr. 2). Egbert Berends Berkhof was een zoon van de verwalter-schout en niet van de Kooiker.
Berent Jansen Berkhoff Kooijker wordt genoemd als getuige in een proces dat handelt om de mishandeling van Lucas Jonker door Harmen Klaassen (processtuk 8-3-1747 Archief Huize Almelo inv.nr. 2932). Berent zegt dan omtrent 41 jaar oud te zijn. Volgens het archief Jansen-Jonker wordt hij ook als getuige genoemd in het proces om de Schipsloot. Dit is in 1746, dan is Berent 40 jaar oud.
Wordt doorgaans niet onder de naam Berkhoff aangeduid, in de kohieren van het hoofdgeld wordt hij kortweg de Koijker genoemd. In 1737 wordt hij inzake het hoofdgeld aangeslagen voor 2 personen en daarvoor krijgt "berent Koijker" een aanslag van 1 gulden, met 50 cent p.p. ligt dat boven het gemiddelde van 47 cent voor het Oosteinde.
In 1753 bedraagt de aanslag 1,25, echter voor hoeveel mensen dit precies is is onduidelijk.
In 1748 tijdens de volkstelling wordt het echtpaar genoemd met 3 kinderen boven de 10 jaar te weten, Berent, Albert en Janna.
Op 17-09-1740 verkoopt Albert Berendsen Berkhof bouwland gelegen in het land van Berend Berkhof, bekend als het Onweersland, aan Berend Berkhof, Jan Lucas Coster en Hendrik Jansen Timmer, bedrag niet vermeld in de transportacte van 28 januari 1741 (bron: archief schoutambt Vriezenveen inv. nr. 2675).
Ook op 17-09-1740 verkoopt Albert Berendsen Berkhof 2 akkers turfland, gelegen op de Superplus aan Berend Jansen Berkhof, bedrag niet vermeld in de transportacte van 8 april 1741 (bron: archief schoutambt Vriezenveen inv. nr. 2675). NB uit info uit de aktes van het hoogericht d.d. 23-09-1742 blijkt dat het hier om Berent Jansen Berkhof, gehuwd met Aaltje Berends Kooijker gaat.
Op 25-12-1741 verkopen Berent Berkhoff en Aeltjen Berents Kooijker samen met Hendrik Jansen Timmer voor zich zelf en mede namens laatsgenoemdes minderjarige kinderen, 300 roeden bouwland gelegen in de landerijen van Jan Onweer gelimiteerd oostwaards Jan Berends Doode en westwaards Lukas Onweer, zoals zij dit land uit de boedel van Albert Berends Berkhof hebben aangekocht en verkopen 2 wanden aan Jan Willems en zijn vrouw en 1 wand aan Jan Jansen Jacobs voor een som van 168 gulden akte 25 september 1742 (bron: archief schoutambt Vriezenveen inv. nr. 2675).
Op 12-2-1757 worden vijf aktes van transport vastgelegd inzake verkoop van land door Aaltjen Berends Kooijker wed. van Berend Barkhoff. En genoemd worden bij deze transacties verder nog als medeverkopers genoemd Jan Berens Barkhoff en Jan Barkhof als mombaren (Voogden) van Albert Barkhoff, en Berent Berentsen Barkhoff (de 2 zoons van Aaltje Berends Kooijker waarvan Albert dus nog minderjarig was en daarom voogden toegewezen had gekregen) (bron: archief schoutambt Vriezenveen inv. nr. 2675). De voogden van de kinderen waren doorgaans naaste bloedverwanten, in dit geval van vaderszijde, aangezien de moeder nog leefde.
Dit zorgt toch wel voor enige verwarring, maar ook de enige link naar de voorouderlijn van Berent. Hoewel ik aan Berent altijd een andere vader had toegewezen ben ik inmiddels door deze voogdijstelling tot een andere conclusie gekomen.
Jan Berens Barkhoff is volgens mij identiek aan de oudste zoon van Berent Jansen Berkhof gehuwd met Jenneken Jansen Evertman die geboren was in 1726. Jan Barkhoff moet welhaast Jan Berkhof wezen gehuwd met Hendrikje Smelt (van de Jan Butens voorouderlijn). In dat geval moet Berent Jansen Berkhoff Kooijker een broer zijn van Jan Jansen Berkhof gehuwd met Hendrikje Jansen Smelt. Dat zou betekenen dat de ouders van Berent, Jan Berends Berkhof en Anna Berends Mink 2 zonen hadden met de naam Berent. Dit gegeven heeft me altijd weerhouden om aan Berent deze ouders te koppelen maar na jarenlang onderzoek ben ik daar toch anders over gaan denken. Twee zonen of dochters met dezelfde naam in hetzelfde gezin kwam met een zekere regelmaat in Vriezenveen voor, met name in de 17e eeuw en in het begin van de 18e eeuw. Dat gebeurde om toch beide grootvaders/moeders vernoemd te krijgen. Meestal was er dan een toevoeging "de Jonge" en "de Oude". In het geval van deze Berent was dit onderscheid niet nodig omdat hij met de afwijkende naam Kooijker door het leven ging. Dit in plaats van of samen met de naam Berkhof. Het geboortejaar van deze Berent moet op ongeveer1706 gesteld worden voor Berent Berkhof Kooijker want bij een proces in 1746 is hij omtrent 40 jaar oud en in 1747 bij een ander proces ca. 41 jaar oud. De Berent die gedoopt is als zoon van Jan Berents Berkhof en Anna Berents Mink is gedoopt in 1703. Van een doop uit 1705 is niets geregistreerd. Maar anderzijds zijn de doopboeken verre van volledig. Mogelijk is er een tweede zoon van dit echtpaar als Berent gedoopt rond 1706. Immers er waren 2 grootvaders Berent die vernoemd moesten worden.
De voogdijstelling bij een akte van verkoop van het voormalige boerenerf van wijlen Jan Jansen Berkhof (Kruijs) op 12-5-1764 lijkt echter het omgekeerde te bewijzen. Bij deze akte van verkoop wordt Berent Berentsen Berkhof (zoon van Berent Jansen Berkhoff (Kooijker) genoemd als één van de mombers (voogden) van de weeskinderen van Jan Jansen Berkhof (Kruis). Maar de reden hiervan kan in dat geval ook gezocht worden in de moederlijn omdat zowel Berent Jansen Berkhof Kooijker als Jan Jansen Berkhof Kruis met een dochter van Berend Engberts Kooijker waren gehuwd.
NB In 2016 heb ik in het archief van de Diaconie van de Hervormde Kerk van Vriezenveen inderdaad het bewijs gevonden dat Jan Berends Berkhof en Anna Berends Minck inderdaad 2 zonen Berend hadden. In 1742 staat in het Diaconie rekenboek: “Den 6. maij heeft Broeder Berend Berkhof uijt sijn, en sijner Broeders Berend Berkhofs naem als een vrijwillige Liefde gave, van wegens derselver moeder Annetjen Berends, in leven weduwe van Jan Berends Berkhof in:gebragt 5-10-0”. Het ultieme bewijs dat Jan Berends Berkhof en Anna Berends Minck inderdaad twee zonen hadden met de naam Berend!
Over de inhoud van de transportakten:
A: verkoop van een akker hoevenland op de Superplus aan Wolter Schipper en huisvrouw voor 116 car. guldens.
B: verkoop van een dagwerk hooiland vanaf de Schipsloot "de Torterie" genaamd voor 126 car. guldens aan [schoonzoon] Henricus Boesschen, welke gehuwd was met Janna Berends Berkhof.
C: 2 akkers hoevenland gelegen op de Superplus aan Harmen Fik voor 241 car. guldens.
D: een bouwgaarden en enig grasland, gelegen naast die van Willem Onweer tot aan ’t Schothorstdijkjen voor 79 gulden aan Jannes Barkhoff en diens erfgenamen.
E: 1 akker turfland, beginnend aan de Schipsloot, een negende part van 2 akker turfland, gemeenschappelijk bezeten (onverscheiden) met Harmen Smelt, het derde part turf of greftenland, liggend tegen de Kooij, beginnend aan de Schipsloot tot aan de [Kooij]-plas; 4 dagwerk hooiland "de Deele" genaamd; een bouwgaarden met twee hoekjes bouwland tot aan de Kooijendijk; en nog een dagwerk hooiland achter de Kooijendijk voor 211 guldens en 12 stuivers aan [zoon] Berent Berents Barkhoff en zijn echtgenote.
Het is verlijdelijk om ook in Harmen Fik een verwant te zien, hij is drie maal voogd van de weduwe Aaltje Berents Kooijker en dus ook nog eens koper van een deel van de landerijen. Mogelijk heeft Harmen Fik (gehuwd met Janna Onweer) een eerder huwelijk gehad met een nog onbekende dochter van Aaltje Berents Kooijker? Echter bij zijn huwelijk op 13 april 1754 met Janna Lucassen [Onweer] staat niet vermeld dat hij weduwnaar is. Dus deze stelling lijkt toch niet voor de hand te liggen.
31 januari 1756 Frerik Jansen doet pondinge aan de goederen van weduwe Berend Jansen Berkhoff alias de Kooyker XXIV,164 (Bron: Dumentatiecentrum vereniging Oud Vriezenveen). | | Notities geboorte | bij proces in 1746 omtrent 40 jaar oud en in 1747 bij een ander proces ca. 41 jaar oud. Doop niet gevonden | | Notities overlijden | Als zijn zoon Berent op 12-4-1755 trouwt is Berent Jansen Berkhoff al overleden. |
|
